Homepage van Marian en Hans
Start Omhoog Imkeren les 8 Thymovar AVB EVB

 

 

Cursus imkeren.

LES 7

Bijenziekten
bullet- Goede verzorging, hygiëne, poetsgedrag bijen en propolis
bullet- Ziekteverschijnselen, roer en slecht ontwikkelde bijen
bullet- Amerikaans vuilbroed, herkenning en bestrijding
bullet- Nosema, herkenning en bestrijding
bullet- Schimmels bv kalkbroed, herkenning en bestrijding
bullet- Varroa mijten, herkenning en bestrijding, andere mijten
bullet- Vijanden, muizen, mezen en paarden
bullet- Meldplicht van ziektes bij AID

1. Goede verzorging, hygiëne, poetsgedrag bijen en propolis
Voorkomen is beter dan genezen, dit geldt zeker voor bijenziekten. Zorg altijd dat de bijen in een goed ventilerende schone kast zitten, een goed klimaat in de kast is zeer belangrijk. Schimmels houden van vocht en zullen dan ook als eerste in de buitenste ramen verschijnen, zie je schimmels vervang dan meteen de ramen door schone ramen en kijk dan ook meteen of de ventilatiegaten in de bodem nog open zijn. Door de oude was met een stoomwassmelter uit de ramen te halen zul je merken dat de raampjes niet alleen goed schoon maar door de hitte aardig steriel zijn geworden. In sommige stoomwassmelters kun je zelfs een hele broed of honingkamer schoonstomen, als je dit laatste doet zul je wel de schilderskwast ter hand moeten nemen om de kast opnieuw een draaglijk uitzien te geven. Ook worden er chemische methoden gebruikt bijvoorbeeld logen om ziektekiemen te weren. Als gewone imker gaat mij dit echter te ver, kijk naar je eigen woning die ga je toch ook niet helemaal ontsmetten tegen allerlei ziektes. Hier kun je een zeer goede vergelijking trekken met je eigen woning, doe in de bijenwoning wat je ook in je eigen huis doet. Bij de bijen sta je er ook niet alleen voor in een gezond volk houden zij zelf de kast schoon, poetsgedrag is heel normaal in het bijenvolk terwijl propolis gebruikt wordt om alles af te kitten, dit helpt echter ook omdat het een antibiotisch middel is die onder ander bacteriën dood.

2. Ziekteverschijnselen, roer en slecht ontwikkelde bijen
Evenals bij mensen kun je ook aan bijen zien dat ze ziek zijn en evenals bij mensen zie je het soms pas als het ziekteproces al in een ver gevorderd stadium is. Het voorkomen van slecht ontwikkelde bijen bij ernstige varroamijten besmetting is wel erg duidelijk maar dan is het te laat om er nog wat aan te kunnen doen bij het betreffende volk. Dit komt bij varroa aan de orde. Een ander ziekteverschijnsel bij de bijen is roer wat we het beste kunnen vergelijken met diaree en dus verschillende oorzaken kan hebben. Bij roer moet je ook denken aan wat heb ik mijn bijen gevoerd het komt meestal niet vanzelf. Wel is het intriest als je bijen door roer als een klont aan elkaar geplakt zitten en het niet overleefd hebben.

3. Amerikaans vuilbroed, herkenning en bestrijding

Amerikaans vuilbroed (AVB) is een besmettelijk aangifteplichtige ziekte onder bijen die op grond van de bepalingen in de gezondheids- en Welzijnswet voor dienen door de overheid bestreden wordt.AVB  wordt veroorzaakt door spoeren van de bacterie Paenibadillus larvae.Sommige bacteriën kunnen sporen vormen en daarmee kunnen ze lang overleven. Sporen zijn ongevoelig voor desinfecterende middelen. Spoiren kunnen wel 30 - 40 jaar kiemkrachtig blijven. Een bijenvolk kan besmet zijn met sporen van P.larvae zonder dat er klinische symptomen van AVB te zien zijn.Echter, als er sporen aanwezig zijn dan is er een risica op klinisch AVB. Het doel van het honingonderzoek van het ID-DLO, of beter gezegd het onderzoek van voederkransmonsters, is omte weten te komen hoe wiijd verspreid de sporen vanP.larvae onder de Nederlandse bijenvolken zijn. Met een lucifer kunnen we dit eenvoudig aantonen, de dekseltjes van de aangetaste cellen zijn ingezakt.

   Lucifertest

Amerikaans vuilbroed moet gemeld worden bij de AID, bij daadwerkelijke besmetting moet de gehele bijenstand vernietigd worden.

Naast het Amerikaans vuilbroed kennen we ook nog het Europees vuilbroed dit wordt veroorzaakt door Streptococcus pluton ook een sporen vormende bacterie. Bij het Europees vuilbroed komen de larven niet meer aan verpoppen toe, besmette larven zijn niet meer egaal wit en liggen niet normaal gekruld. Hieraan kun je zien dat er iets mis is. Gelukkig is in Nederland nog nooit Europees vuilbroed gevonden, wel meldingsplicht.

Sinds kort is er een test in de handel om Amerikaans en Europees vuilbroed aan te tonen, zelf heb ik hier nog geen ervaring mee. Test Amerikaans en Europees vuilbroed.

4. Nosema, herkenning en bestrijding
Nosema wordt veroorzaakt door Nosema apis een ééncellig diertje behorend tot de protozoa. De sporen worden met de ontlasting geloosd. Wanneer de bijen weinig vliegen en de ontlasting in de kast kan komen vindt vooral door poetsgedrag besmetting plaats. Meestal zal de infectie overgaan als de bijen volop gaan vliegen en eind mei is de infectie vaak volledig verdwenen. Hoewel de ziekte vanzelf overgaat kun je de ziekte ook bestrijden met Fumidil B (werkzame stof Fumagiline). Nosema sporen zijn temperatuur gevoelig:

bulletgroei-optimum 30-34°C
bullet<10°C stopt de ontwikkeling
bullet> 37°C dood vegetatieve stadia
bullet> 60°C dood sporen

Ontsmetting met stoomwassmelter zoals we gezien hebben is tegen nosema zeer effectief.

5. Schimmels bv kalkbroed, herkenning en bestrijding
Ascophers apis is een schimmelinfectie van het broed ( = kalkbroed) de schimmel kan zich slechts ontwikkelen in een vochtige omgeving, schimmel is heel duidelijk te herkennen door de witte schimmeldraden op de raat, vervanging van de raat is voldoende om de infectie de kop in te drukken en slechts zelden kan als je op deze manier imkert de schimmel schade aan het volk veroorzaken.

6. Varroa mijtziekte herkenning en bestrijding, andere mijten
Varroa Jacobsoni, de varroamijt bedreigt onze Westeuropese bijenteelt en zonder bestrijding van deze mijt zal een besmet volk ten gronde gaan. De varroamijt leeft buitenop de larven, poppen en volwassen bijen en voedt zich door bloedzuigen. Mijten wijfjes laten zich insluiten in bij voorkeur darrebroed (hierop is de darreraatmethode ontwikkeld) en leggen in de cel 5 tot 6 eitjes die zich ontwikkelen en het voedsel wat bestemd is voor de bijen opeten, gevolg de zich ontwikkelende bij krijgt voedsel tekort en kan zich niet volledig ontwikkelen, bijen met halve vleugels. De mijten kun je met het blote oog zien als rode speldekoppen. Door het openen van darrebroed zie je ze vaak zeer goed tegen de witte achtergrond van de pop. Voor de bestrijding verwijs ik je nu naar publicatie van PPO.  

Meer weten over varoabestrijding :

1. Varroabestrijding

2. Jaarschema Varoabestrijding 

Het bestrijdingsmiddel wat ik momenteel gebruik is thymovar wat werkt met de etherische olie thymol, bij juiste behandeling voldoende om de varroabesmetting in de hand te houden.

Acarapis Woodii is een andere mijt die een bijenvolk ten gronde kan richten, dit gebeurd echter niet zo vaak, alleen de zwakke volken zullen aan de ziekte ten onder gaan terwijl de sterke volken na een goede dracht meestal weer mijtvrij zijn. Besmetting bevestigd door de AID houdt wel een vervoersverbod in. In de anatomie van de bij zien we dat de longen (= tracheeën) van een bij een vorm hebben als een "boom" met takken
stigma zijn de "uitgangen", ze zitten aan de zijkanten van de segmenten. Acarapis Woodii, heeft zich gespecialiseerd om de eerste trachee binnen te dringen en aldaar de wanden te doorbreken en zich te goed te doen aan het bijenbloed (haemolymphe)

7. Vijanden, muizen, mezen,paarden, Europese hoornaar en Aziatische hoornaar.

Andere dieren die bekend staan dat ze niet met bijen samen kunnen gaan zijn:
bulletMuizen willen in de winter nogal eens een bijenvolk binnendringen, dit kun je alleen voorkomen door het onaantrekkelijk te maken voor de muizen, aan tocht hebben muizen een broertje dood voldoende tocht rond je bijenkasten zal ze dan ook meestal wel weghouden.
bulletMezen, vooral koolmezen (niet voor niets biemeeuwes genoemd) kunnen nogal eens een bijtje vangen doch grote schade zal dit niet aanrichten aan gezonde volken.
bulletPaarden bij bijen is ook oppassen geblazen, niet voor de bijen maar paarden kunnen door bijen zodanig gestoken worden dat ze zelfs op hol kunnen slaan.
bulletDe hoornaar is zaak om ze zo snel mogelijk weg te vangen bij de bijenkasten. De Europese hoornaar vordt door de bijen ingebald en op een temperatuur van 50 graden celcius gebracht. Hij gaat dus dood omdat hij ook veel eiwtten bevat die gaan stollen bij 41 / 42 graden celcius. Waarschijnlijk gebeurt hetzelfde met de Aziatische hoornaar ook al is die een slag groter De toekomst zal het leren..

8. Meldplicht van ziektes bij AID

Alle bovenvermelde bijenziektes dienen gemeld te worden bij de AID, melden bij de vereniging is ook geen overbodige luxe en verdient zeker aanbeveling.

Praktijkles 7

Varroa mijten laten zien                    Varroabodem laten zien en uitleg geven van werking

Varroa mijten tellen

==========================================================================================

Terug naar inhoud

 

Vorige pagina

Start

    Bijenhoudersvereniging de Haghe    Prinsenbeek / Princenhage