De Honingbij
Over de wonderlijke wereld van de honingbij.
De
Honingbij is een
sociaal, in kolonies levend, insect evenals de mieren, de hommels en sommige
wespen.De dikke insecten die in de zomer met een diep bromgeluid van bloem naar
bloem vliegen zijn hommels. De wespen zijn slank en geel/zwart en kunnen vooral
in het najaar hinderlijk om ons heen blijven vliegen en van onze zoetigheid
snoepen.De honingbij vliegt van bloem naar bloem en zal ons geen last bezorgen.
Het
bijenvolk
bestaat uit één
koningin, 10.000 tot 50.000 werkbij en enige honderden darren. De koningin en de
werkbijen zijn vrouwelijke leden van een bijenvolk. De darren zijn de mannetjes.
De koningin legt van februari tot oktober eitjes in de cellen van de zeskantige
raten. In het midden van de zomer wel 1500 per dag. Werkbij zijn vrouwtjes maar
kunnen geen eieren leggen. Werkbijen komen uit eitjes die de koningin heeft
gelegd. Na 3 dagen komt het eitje uit en is het een larf. Na 6 dagen gaat de
larf zich verpoppen, de cel wordt gesloten met een wasdekseltje. Twaalf dagen
laten is de pop uitgegroeid tot een werkbij. In totaal heeft dit proces dus 21
dagen geduurd. Bij een koningin duurt dit 16 dagen en bij een dar 24 dagen.De
dar komt uit een onbevrucht eitje, een unieke gebeurtenis in de natuur.
De koningin komt uit een “gewoon”werkbijeitje dat door een speciaal
dieet van koninginnegelei uitgroeit tot een eierleggend vrouwtje, de koningin.
De
raten
zijn het meubilair van de
bijenwoning, de korf of kast. De werkbijen kunnen uit kliertjes aan de onderkant
van hun achterlijf was uitscheiden. Daarvan bouwen ze de raten die bestaan uit
een grote hoeveelheid zeskantige cellen. De imker laat de bijen bouwen in houten
raampjes die gemakken lijk uit de kast kunnen worden gehaald en weer
teruggehangen zonder dat de raat en de cellen beschadigen. De cellen worden door
de koningin gebruikt om eitjes in te leggen en verdere dienen de cellen als
opslagplaats voor de honing en de stuifmeel.
De
taken van de werkbijen
spelen
zich gedurende
de eerste 3 weken van hun leven vooral binnen af. Ze voeden de larfjes en de
koningin, ze bouwen de raat en maken de woning schoon. Daarna gaan ze buiten
werken. Ze beginnen met het bewaken van de ingang van de bijenwoning. Er mogen
geen vreemde bijen en andere insecten naar binnen. Daarna gaan ze op de bloemen
nectar en stuifmeel halen. Van de nectar wordt de honing gemaakt. Ze halen in
goede zomers en op plaatsen waar veel bloemen staan meer nectar dan nodig is om
het eigen volk te voeden. Deze nectar wordt, als er honing van gemaakt is, doorde
imker uit de cellen geslingerd en in potten gedaan en verkocht aan de consument.
De
honing
die de bijen op de
bloemen verzamelen heet eerst nectar. Door
verdamping wordt veel water uit deze nectar verwijderd zodat er uiteindelijk
onze stroperige honing overblijft. Nectar bestaat voor ongeveer 85% uit water
terwijl honing ongeveer 15% water bevat. Als de honing in de cellen rijp is, dus
het water is verdampt, dan sluiten de werkbijen de cellen af met een wasdeksel.
Voor de imker is dit het teken dat de nectar honing is geworden die kan worden
geslingerd en geconsumeerd.
De
taal van de bijen
bestaat uit een aantal
dansen waarmee de werkbijen die speuren naar bloemen aan de andere bijen
vertellen waar ze deze bloemen kunnen vinden. De speurbijen hoeven dus niet als
gidsen de plaats aan te wijzen maar kunnen door middel van de bijendans een
nauwkeurige routebeschrijving geven.
Het
zwermen
is misschien wel één
van de meest spectaculaire verschijnselen in de natuur. Voordat een bijenvolk
gaat zwermen worden er eerst een aantal eitjes uitgekozen die, nadat de larfjes
zijn uitgekomen, een speciaal dieet krijgen. Zij worden dus koninginnen. Als de
oude koningin er zeker van is dat er voldoende nieuwe koninginnen worden
opgevoed dan vertrekt zijn uit de bijenwoning en neemt ongeveer de helft van de
werkbijen met zich mee. Deze zwerm gaat ergens aan een boomtak hangen.
Speurbijen gaan nu op zoek naar een nieuwe woning, een holle boomstam of iets
dergelijks. Als deze nieuwe woning gevonden is dan vertrekt de zwerm daar heen
en begint daar een nieuwe bestaan. De imker die weet wanner een volk gaat
zwermen schept de zwerm als deze aan de tak hangt dus nog voor dat er een nieuwe
woning gevonden is. De imker geeft deze zwerm een nieuwe bijenwoning.
Het
nut van de bijen is
voor al dat ze stuifmeel van de ene bloem naar de andere brengen. Hierdoor wordt
de bloem bestoven en kan er een vrucht of zaad ontstaan. De bijen worden dan ook
voor deze arbeid gebruikt door de fruittelers die volken huren van de imker om
de fruitbomen te bestuiven en zo een goede oogst te garanderen. Naar schatting
is de opbrengst van land en tuinbouwgewassen door de bestuivende arbeid van de
honingbij vele miljoenen euro’s. Daarnaast is de productie van honing een zeer
prettige bijkomstigheid.
Honing
bestaat uit een aantal suikers. Het gaat om enkelvoudige suikers die gemakkelijk
in het bloed kunnen worden opgenomen en geen afvalstoffen levert die door het
menselijk lichaam moeilijk zijn te verwerken. De meest voorkomende suikers zijn
de enkelvoudige suikers fructose en glucose en de meervoudige suiker sacharose.
Daarnaast bevat honing veel vitaminen en mineralen. Als honing wordt verhit dan
worden veel vitaminen en mineralen vernietigd en neemt de voedingswaarde van de
honing af. Verhit de honing dus nooit boven de 35 graden en nooit in een
magnetron. Wil U gekristalliseerde honing vloeibaar of smeerbaar maken dan kunt
U deze au-bain-marie verwarmen.
Bijenhoudersvereniging
de Haghe.
Princenhage
en Prinsenbeek.
Secretariaat:
Plantsoen 46
4841
AW Prinsenbeek
076-5415131
Bond
van bijenhouders ZLTO.